ابعاد ماه رمضان
برای ماه رمضان دو بعد می توان در نظر گرفت: 1- بعد سهل گیرانه 2- بعد سخت گیرانه
اما بعد سهل گیرانه رمضان اینست: رمضان ماه مهربانیهاست , ماهی است که انسان می تواند راحت تر به مراتب بالای معنوی برسد. ماه ضیافت الله است , دست های شیطان بسته است , خواب مومنان هم عبادت است, ماه آمرزش گناهان و … است.
اما بعد سخت گیرانه آن را با توجه به روایتی درباره پیامبر اکرم(ص) بیان می کنیم. ابوذر عرض کرد : ماه رمضان رسیده است, باید شادی کنیم« پیامبر (ص) عرض کرد: رمضان ماه سختی است, ماه آسانی نیست». حال ببینیم چرا ماه سختی است.
به این آیه قران توجه کنیم ادعونی استجب لکم , خداوند می فرماید بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را, این آیه مثل رمضان مهربان است .اگر به ادامه آیه توجه کنیم می فرماید : ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین . خداوند می گوید کسانی که از عبادت من تکبر می ورزند با خواری وارد جهنم می شوند. قسمت اول آیه را برای کسانی که می خواهیم جذب مناجات با خدا شوند بیان می کنیم تا دلگرم مناجات شوند. اما چرا در قسمت دوم لحن آیه متفاوت می شود و انگار نامهربان می شود. اگر بخواهیم در مقابل یک متکبر تکبر کنیم وقتی از ما خواست چیزی از او بخواهیم و ما نخواستیم باید بدانیم که کبریایی او را فرو ریخته ایم. خداوند با ذات کبریایی خود, خوان نعمتش را گسترده و می گوید بنده من, تو که نیامدی, من سفره را آوردم, اگر در مقابل این کرم خداوند سکوت کنیم و چیزی نخواهیم بی ادبی است. کسی که نماز می خواند ولی بعد از نماز چیزی از خداوند نمی خواهد بی احترامی و بی ادبی به خداوند کرده است. یکی از عوامل رد شدن نماز دعا نکردن بعد از نماز است. خداوند به فرشتگانش می گوید این بنده به ما احتیاجی ندارد نمازش را به خودش برگردانید.
ماه رمضان می آید و ما را فرا می گیرد و ما را مجبور می کند به این ضیافت خداوند بیایییم و این میزبان ظرف طعامی به نام ادعونی استجب لکم جلوی ما گرفته است آیا ما جرات داریم دست رد به سینه خداوند بزنیم؟
در این ماه مودٌبین به خود می لرزند و از سر ادب بلند می شوند و به درگاه خداوند می روند, اگر هیبت خداوند در دل ما افتاد, مهربانی او را درک و دریافت می کنیم ولی اگر از بعد سهل گیرانه رمضان استفاده کنیم باید مواظب باشیم از مهربانی خداوند سوء استفاده نکنیم و به گناه نیفتیم, مثلا روزه نگیریم و بگوییم خداوند از حق خود می گذرد چون خداوند مهربان است. مسلما کسی که به حق الله احترام نمی گذارد به حق الناس هم احترام نمی گذارد و به دنبال آن به حق النفس هم احترام نمی گذارد.