یاوران غریب

  امام باقر علیه‏السلام روایت می‌كند: پیامبر خدا در آخرین جمعه شعبان، خطبه خواند. خدا را حمد و ثنا گفت و سپس فرمود:   

«اى مردم! ماهى بر شما سایه افكنده كه در آن، شبى است بهتر از هزار ماه، و آن، ماه رمضان است . خداوند، روزه‏اش را واجب ساخته و نماز در شبش را مستحب قرار داده است . پس هر كس یك شب در آن، نماز مستحب بخواند، گویا هفتاد شب نماز مستحب در ماه‏هاى دیگر خوانده است. و براى كسى كه در آن، كار نیك مستحبّى از كارهاى نیك انجام دهد، پاداشى همچون پاداش كسى قرار داده كه واجبى از واجبات الهى را انجام داده است، و هر كس در آن، واجبى از واجبات خداوند را ادا كند، همچون كسى خواهد بود كه در ماه‏هاى دیگر، هفتاد واجب از واجبات الهى را انجام داده است.»

چند حدیث از پیامبر اکرم(ص) درباره روزه
-الصوم جنٌه من النٌار : روزه سپر آتش است.
روزه سپر آتش است چون آتش غضب و شهوت را که موجب شعله ور شدن آتش جهنم در دنیا و ظهور آن در آخرت می باشد, خاموش می کند.
با توجه به اینکه غیبت, گناه کبیره و یک عمل حرام است, باطل کننده روزه هم هست
-الصائم فی عباده و ان کان نائما فی فراشه ما لم یغتب مسلما, روزه دار تا زمانی که از مسلمانی غیبت نکرده همواره در حال عبادت است اگرچه در رختخوابش خوابیده باشد.
-خمس یفطرن الصائم: الکذب و الغیبه و النمیمه و الیمین الکاذبه و النظر بشهوه پنج چیز روزه را باطل می کندک دروغ, غیبت؛ سخن چینی , فحاشی , بد دهنی , ستم, خصومت (جدال)
-کم من صائم لیس له من صومه الٌا الجوع و العطش چه بسیار روزه دارانی که از روزه خود جز گرسنگی و تشنگی بهره ای ندارند . اشاره به کسانی است که فقط به روزه عام توجه دارند و به روزه خاص و خاص الخاص, توجهی نمی کنند.

(منابع مورد استفاده : متن سخنرانی یکی از روحانیون , درسنامه اخلاق محمد رضا جباران)

گفتنی هایی در مورد روزه
ابوحامد غزالی برای روزه سه درجه قائل است:
1-روزه عام: که خودداری از خوردن و آشامیدن و سایر مبطلات روزه است
2-روز خاص : بازداشتن اعضا و جوارح از گناهان است مثل حفظ چشم و گوش و دست و زبان و… از گناهان , حفظ شکم از غذاهای شبهه ناک به هنگام افطار, همچنین زیاده روی نکردن در خوردن غذاهای حلال هنگام افطار, زیرا هیچ ظرفی نزد خداوند مغضوب تر از شکم پر – حتی از غذاای حلال- نیست.
3-روزه خاص الخاص: که روزه قلب از خیالات پست و افکار دنیوی و بازداشتن آن از اشتغال به غیر خداست.
یکی از امتیازات روزه این است که خداوند می فرماید« روزه از آن من است همچنان که در مورد کعبه می فرماید کعبه از آن من است» در حالی که همه زمین از آن اوست. دو نکته از آن برداشت می شود.
1-قوام روزه به ترک و خودداری است که قصد و اراده ای درونی و سری است و رفتاری آشکار و مانند سایر عبادات در معرض دید دیگران نیست پس جز خدا کسی از روزه و قصد روزه دار باخبر نمی شود.
2- با توجه به این حدیث پیامبر اکرم(ص) که می فرماید: «شیطان همانند خون در آدمیزاد جریان دارد, پس گذرگاه او را با گرسنگی تنگ کنید,» روزه باعث پیروزی انسان بر دشمن خداست و باعث خلع سلاح شیطان می شود.

چگونه روزه اثر تقوازایی دارد؟
اثر روزه واجب در این ماه شریف این است که به انسان تقوا می دهد. وقتی به پزشکی مراجعه می کنیم , نسخه ای می پیچد از او سوال نمی کنیم چرا این دارو را برای ما نوشته است چون دارو اثر خود را چه بدانیم و چه ندانیم بر جسم ما می گذارد. تقوا داروی روح انسان است ولی برعکس مسائل جسمی علت تقوازایی روزه را هرچه بیشتر بدانیم و بشناسیم اثر بیشتری خواهد داشت.
گاهی عوام از حداقل اثر روزه استفاده می کنند و به تقوا می رسند بدون اینکه علت آن را بدانند. گاهی اطلاعات و علم, عده ای از انسانها را فاسد می کند و نتیجه عکس می دهد, مانند عالمی که دانسته های زیادی دارد ولی صفای باطن خود را از دست می دهد, این تقصیر علمی نیست بلکه از مرضی است که در دل او است . درست است که علم در اندیشه انسان موثر است اما در آدم کردن انسانها مطلق نیست اول باید دل را صفا داد. روزه یک عمل جسمانی است و تقوایی از آن به دست می آید که در اندیشه بسیار موثر است, بنابراین انسان هم باید ظرفیت و هم لیاقت خیلی دانستنیها و حرفها را پیدا کند در این صورت در اثر داشتن اگاهی بهره دوچندان خواهد شد. اولین اثر آگاهیهای دینی شکل دادن به آرزوهای ما است و باعث می شود آرزوهای ما ارزشمندتر شود و ما از آرزوهای دنیایی و سطح پایین دست بکشیم و به آرزوهای والا و بالا برسیم.

نگاه عالی به رمضان
رمضان ماه تربیت است , این نگاه متوسط به رمضان است , درو اقع برای ضعفا ماه تمرین است اما برای اقویا ماه رمضان ماه تشویق است نه تربیت؛ این نگاه عالی به رمضان است افرادی که در رمضان و غیر رمضان , چه دستهای شیطان بسته باشد چه باز باشد , همیشه کارهای نیک انجام می دهند, این ماه برای آنها اردوی تشویقی است چون در وقت های دیگر به خواست خودشان روزه می گیرند ولی در این ماه به دستور مولای خویش به در خانه او می روند و این برای آنها خیلی قشنگ است مانند غلامی که عاشق مولای خود است و اگر مولایش به او دستور ندهد, می میرد.
عاشقان دوست دارند به امر پروردگار خود کاری انجام دهند و برای انجام واجبات مشتاق ترند تا مستحبات, چون در واجبات منیٌتی وجود ندارد ولی در مستحبات فرد می تواند این کار را انجام دهد یا ندهد و هیچ عملی به اندازه واجبات اسنان را به خدا نزدیک نمی کند. این افراد زشت بودن عصیان رب را می دانند, بنابراین افسار خود را به دست معشوق سپرده اند , اگر مولا افسار را نکشد می میرند, انسانهای عادی هم به عنوان مقدمه توبه لازم است زشت بودن عصیان پروردگار را بفهمند.