یاوران غریب

جنبه تربیتی رمضان
صورت اول ماه رمضان اینست که مایه تزکیه و کسب تقوا می شود. در واقع این گرسنگی و تشنگی و به دنبال آن کسب تقوا جنبه تربیتی ماه رمضان را می رساند . در این ماه خداوند دستهای شیطان را می بندد و به غل و زنجیر می کشد , حال اگر کسی نتواند دست از گناه بکشد این دیگر تقصیر خودش و مرض درونش است.
خداوند در رمضان سه محیط آماده کرده است 1- محیط اجتماعی , مثل اینکه کسی در رمضان حق روزه خوری علنی ندارد و اگر اینکار را بکند مجازات می شود یا وقتی انسان می بیند همه, روزه می گیرند و سر سفره افطاری و سحری کنار هم جمعند برای روزه گرفتن تشویق می شود.
2- محیط درونی : روزه اسنان را از حال جسمی می اندازد و در این حال معلوم می شود که فرد چقدر انگیزه پیدا می کند با خداوند ارتباط برقرار کند مثل اینکه درخواب ناز شب باشی و قصد کرده باشی برای نماز شب بیدار شوی و با خدا ارتباط برقرار کنی , با نفس خود مبارزه کردن و بیدار شدن در این موقع کمکی بر ای تربیت انسان است.
ضعیف شدن قوای جسمی باعث می شود کمتر دنبال کارهای روزمره بدویم و بسیاری از هوسها فرو می ریزند و انسان حس انجام گناه را ندارد و این ترک گناه ارزشش بیشتر از انجام ثواب است به همین علت گفته می شود خواب مومن در ماه رمضان هم عبادت است.
3- محیط نامرئی: اینکه خداوند دستهای شیطان را در این ماه می بندد و شرایط را برای بالا بردن معنویات آماده می کند.

ابعاد ماه رمضان
برای ماه رمضان دو بعد می توان در نظر گرفت: 1- بعد سهل گیرانه 2- بعد سخت گیرانه
اما بعد سهل گیرانه رمضان اینست: رمضان ماه مهربانیهاست , ماهی است که انسان می تواند راحت تر به مراتب بالای معنوی برسد. ماه ضیافت الله است , دست های شیطان بسته است , خواب مومنان هم عبادت است, ماه آمرزش گناهان و … است.
اما بعد سخت گیرانه آن را با توجه به روایتی درباره پیامبر اکرم(ص) بیان می کنیم. ابوذر عرض کرد : ماه رمضان رسیده است, باید شادی کنیم« پیامبر (ص) عرض کرد: رمضان ماه سختی است, ماه آسانی نیست». حال ببینیم چرا ماه سختی است.
به این آیه قران توجه کنیم ادعونی استجب لکم , خداوند می فرماید بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را,  این آیه مثل رمضان مهربان است .اگر به ادامه آیه توجه کنیم می فرماید : ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین . خداوند می گوید کسانی که از عبادت من تکبر می ورزند با خواری وارد جهنم می شوند. قسمت اول آیه را برای کسانی که می خواهیم جذب مناجات با خدا شوند بیان می کنیم تا دلگرم مناجات شوند. اما چرا در قسمت دوم لحن آیه متفاوت می شود و انگار نامهربان می شود. اگر بخواهیم در مقابل یک متکبر تکبر کنیم وقتی از ما خواست چیزی از او بخواهیم و ما نخواستیم باید بدانیم که کبریایی او را فرو ریخته ایم. خداوند با ذات کبریایی خود, خوان نعمتش را گسترده و می گوید بنده من, تو که نیامدی, من سفره را آوردم, اگر در مقابل این کرم خداوند سکوت کنیم و چیزی نخواهیم بی ادبی است. کسی که نماز می خواند ولی بعد از نماز چیزی از خداوند نمی خواهد بی احترامی و بی ادبی به خداوند کرده است. یکی از عوامل رد شدن نماز دعا نکردن بعد از نماز است. خداوند به فرشتگانش می گوید این بنده به ما احتیاجی ندارد نمازش را به خودش برگردانید.
ماه رمضان می آید و ما را فرا می گیرد و ما را مجبور می کند به این ضیافت خداوند بیایییم و این میزبان ظرف طعامی به نام ادعونی استجب لکم جلوی ما گرفته است  آیا ما جرات داریم دست رد به سینه خداوند بزنیم؟
در این ماه مودٌبین به خود می لرزند و از سر ادب بلند می شوند و به درگاه خداوند می روند, اگر هیبت خداوند در دل ما افتاد, مهربانی او را درک و دریافت می کنیم ولی اگر از بعد سهل گیرانه رمضان استفاده کنیم باید مواظب باشیم از مهربانی خداوند سوء استفاده نکنیم و به گناه نیفتیم, مثلا روزه نگیریم و بگوییم خداوند از حق خود می گذرد چون خداوند مهربان است. مسلما کسی که به حق الله احترام نمی گذارد به حق الناس هم احترام نمی گذارد و به دنبال آن به حق النفس هم احترام نمی گذارد.

شهر رمضان الذی انزل فیه القران هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان
روزه واجب در ماه رمضان است ماهی که قران به عنوان راهنمای مردم و نشانه های هدایت و جداکننده حق از باطل در آن نازل شده است.
نه فقط شبهای قدر را, بلکه همه روزها و شبهای رمضان را قدر بدانیم
کسی که ابتدای ماه رمضان اقدام به کسب معنویت می کند خیلی ترجیح خواهد داشت نسبت به کسی که آخر ماه رمضان اقدام می کند. خداوند شب اول ماه رمضان خیلی ها را نمی بخشد, خصوصی ها را می بخشد و شب های آخر خیلی ها را عفو می کند.
تفاوت شبهای اول با شب قدر اینست که خداوند در شبهای اول کالای گرانبهایی را به فروش می رساند تا بندگان خدا بخرند, شب قدر سود را خیلی بالا می برد. بعضی ها این شبهای اول با خدا کاری ندارند ولی وقتی سود افزایش پیدا کرد, می آیند و این خیلی قشنگ نیست.